Chacaras

Je kent ze waarschijnlijk wel, de Spaanse castagnetten. Ze horen bij de muziek, de felle en gepassioneerde flamenco-dans en het zonnige zuiden. Menigeen heeft zo'n setje (vooral in de jaren '70 en '80) meegenomen als souvenir of gekregen van familie of vrienden na een vakantie in Spanje. 

De naam lijkt in de verte op het Nederlandse woord kastanje en dat is niet toevallig. De vorm van de castagnetten lijken wel een beetje op deze noot en in het Spaans noem je een kastanje een castaña. En dan is de naam snel genoeg castañuellas, zoals ze genoemd worden. In Spanje kunnen ze overigens per streek anders genoemd worden, bijvoorbeeld in Andalusië - en in de officiële flamenco 'taal' - worden castagnetten palillos genoemd.

Canarische castagnetten

Op de Canarische eilanden heeft men een eigen uitvoering van de castagnetten: de Chacaras. Vooral de twee kleinste eilanden zijn daar erg traditioneel in, je zal er geen castañuellas vinden. Chacaras zijn dikke, bolle muziekinstrumenten waar binnenin een uitholling is gemaakt, waardoor het herkenbare geluid ontstaat. Het geluid is vol en veel luider dan de castagnetten en ondersteund bij het begeleiden van de trommel(s). De linker is de 'mannelijke' en de rechter is de 'vrouwelijke' Chacara. Het verschil zit in de details, de linker en rechter verschillen iets qua grootte.

Chacaras

Vroeger werden Chacaras van dierenbeenderen, stenen of schelpen gemaakt maar tegenwoordig van hout uit de moerbei- of avocadoboom. Na uithakken uit het blok hout is het een lang proces van hakken, schaven en schuren waarin techniek, ervaring en liefde voor het vak zichtbaar wordt. De Chacaras worden vaak op maat gemaakt en gepast op de hand van de aanstaande gebruiker. Het is een proces van vele uren. Echte Chacaras koop je - in tegenstelling tot castagnetten - dan ook niet in een toeristisch winkeltje voor een paar euro.

Zijn de Chacaras passend en naar wens, dan worden ze meerdere malen gewassen en daarna met lamsvet opgepoetst. Het voor de eerste keer bespelen van nieuwe Chacaras is een bijzonder moment waar men veel waarde aan hecht, het wordt vaak 'de doop' genoemd.

Bij het verwelkomen van een heilige, een maagd of tijdens officiële feestelijkheden worden deze bijzondere muziekinstrumenten altijd gebruikt, ze hebben een mantra-achtige uitwerking, gecombineerd met een traditionele dans.