De Spaanse gang van zaken

De markt op zaterdag hier in de "stad" gaat naar zondag. Althans, dat wil de gemeente. Althans... dat is wat de ronde gaat onder de marktlui op de markt zelf. De reden waarom is niemand bekend. De winkels zijn hier op zondag vrijwel allemaal gesloten en daardoor zijn er weinig toeristen. Op zondag is er een speciale markt aan de andere kant van het eiland, waar ik inmiddels een plekje heb veroverd.

Het is een heel bekende markt waar veel toeristen naar toe gaan. Veel marktlui die op zaterdag in San Sebastian staan, staan zondag aan de andere kant van het eiland, in Valle Gran Rey. Zij werken in het weekend om te verkopen aan toeristen en snappen niets van wat de gemeente heeft voorgenomen. 

Voor de zaterdagmarkt is geen regelgeving, iedereen mag er gaan staan. De gemeente staat het toe. Mijn Spaans is op dit gebied nog niet toereikend maar het lijkt - als het klopt dat de gemeente de markt naar zondag wil verplaatsen - eigenlijk van de markt af wil. Vanuit de gemeente begrijp ik dat er iets moet gebeuren: sinds kort zitten hippies op de grond, blootvoets en bepaald onverzorgd. Ze laten troep achter en maken onsamenhangende muziek. Er is geen regelgeving over de markttijden en iedereen staat met een eigengemaakt kraampje. 

Strengere regelgeving voor de markt

Aan de andere kant van het eiland is het wat dat betreft duidelijker en 'strenger' geregeld. Iedereen heeft zijn vaste plaats en jaarlijks moet je solliciteren om toegelaten te worden. Als je toegelaten bent, betaal je maandelijks een bijdrage. Zomaar op de bonnefooi er gaan staan is geen optie. Je wordt door de bewaking gesommeerd je spullen op te pakken en te verdwijnen. Voor alle partijen duidelijkheid dus. En ik kan mij voorstellen dat de gemeente hier, het net zoals 'daar' geregeld wil hebben.

De gemeente beslist gelukkig niet zomaar, daar gaat een heel proces en een Spaanse procedure aan vooraf. Ze doen via een prikbord in het gemeentehuis (en bijna onvindbaar online) een vooraankondiging van alle plannen. Daarin stonden ook de eisen die men gaat stellen voor als je op de markt wilt staan.

Hoor en wederhoor

Na een bepaalde publicatie periode kan iedereen reageren gedurende een vastgestelde periode. Je vult een papier in met tegenargumenten, aanvullingen, verzoeken of reactie en levert dat bij de gemeente in. Al die formulieren worden verzameld en de gemeente gaat daarna in overleg, nodigt eventueel de betreffende personen uit, voor hoor en wederhoor. Gezien de andere markt op zondag, zijn er veel reacties van ambachtsmensen geweest op de plannen van de verhuizing van de zaterdagmarkt. Begrijpelijk. Veel van hen lopen een marktdag mis als beide markten op dezelfde dag gehouden wordt.

De eisen van de gemeente en de markt

De eisen die gemeente stelt aan de marktlui zijn niet gek of vreemd. Zo moet elke ambachtsman tevoren een examen aanvragen. De formulieren moeten correct zijn ingevuld, twee pasfoto's en twee 'getuigenverklaringen' van je werk erbij. Als dat klopt, mag je examen doen en laat je je werk aan een commissie zien. Je moet daar ter plekke je werk ook maken en uitleg geven als dat gevraagd wordt.

Iedereen die alleen maar inkoopt en daarna doorverkoopt wordt daarmee uitgesloten. Men wil een echte zuivere ambachtsmarkt behouden. Elke ambachtsman moet daarnaast een 'zelfstandigheid verzekering' betalen: het is een combinatie van een zorgverzekering, een verzekering tegen arbeidsongeschiktheid en een kleine opbouw van een pensioen. Heel redelijk, toch? Pas als je aan alle regels voldoet en het examen hebt gehaald krijg je een pasje waarmee je op de markt mag staan.

Deze regelgeving geeft hier op de markt veel onrust en zorgt voor weerstand. Er zijn er een aantal die wel op de ambachtsmarkt staan maar niets zelf maken. Ze kopen in (vaak via China) en verkopen door. Daar is een ambachtsmarkt niet voor bedoeld. Ook aan de andere kant van het eiland kom je daarmee niet aan een plekje. Toch zijn deze verkopers verbolgen: 'Belachelijk, de gemeente kan mij toch niet verplichten dat ik iets zelf moet maken..?' is hun argument. Maar, dan horen ze ook niet op een ambachtsmarkt waarbij gepromoot wordt dat alles handgemaakt is, toch?

Er zijn inmiddels twee groepen dwarsliggers ontstaan die van de plannen schande spreken.

De ene dwarsligger en de andere

De ene groep beroept zich op hun afkomst (oorspronkelijke eilandbewoners) en zijn niet van plan om maar iets te betalen. 'Ik kom hier vandaan, ben hier geboren en daardoor heb ik rechten!'. 

Welke rechten? Ze vinden dat de overheid dit moet organiseren, zonder dat zij daar enige energie in hoeven te steken. Daar is de overheid voor, zorgen voor hun bewoners, is hun beredenering. En ze mogen daarom zonder enig probleem op de markt staan, vinden ze zelf. Let wel, ik spreek hier over relatief een kleine groep mensen, die denken dat het zó in de gewone wereld gaat, of in ieder geval moet gaan.

De andere groep dwarsliggers vindt dat ze hier in een soort vrijstaat kunnen leven, zonder maar een cent aan iets te betalen. Het zijn vaak wazige figuren uit alle windstreken. Ze houden er wereldvreemde ideeën op na (en roken vreemde sigaretjes...). Ze gaan er vanuit dat alles wel goed komt als er nood aan de man is. Vliegen onder de radar als het om de gezondheidszorg gaat. Maar dat gaat een keer fout natuurlijk.

Langs de dokter gaan bij klachten kan dan niet omdat je geen verzekering hebt. Wat nou als er een kies afbreekt of je maar blijft hoesten en koorts krijgt? Nou, dan gaat men in het weekend naar de eerste hulp en krijgt dan de hulp die nodig is. Je hebt hier geen verwijzing nodig van een dienstdoende weekend arts. Je kan zonder problemen naar de eerste hulp, ook als je geen zorgpasje hebt. Ze vinden de veranderingen van de gemeente maar niets, omdat ze zich dan moeten registreren. En dan kan de overheid opeens van alles gaan eisen of opvragen....

Maar ja, het is kiezen of delen als je legaal op de markt wilt staan, toch? 

Als je vraagt, krijg je antwoord!

Eigenlijk is het heel simpel: als je vraagt krijg je antwoorden. Omdat ik graag 'erkend' op de markt wil staan, ben ik zelf naar de marktmeester gegaan. Ik wilde weten hoe dat `erkend worden´ in zijn werk gaat en doe ik in mijn allerbeste Spaans mijn stinkende best. Maandelijks ga ik naar een overheidsgebouw om te informeren of er al een datum bekend is van een examen wat daarmee gemoeid is.

Je zaken legaal voor elkaar hebben geeft duidelijkheid en bij mij rust in mijn hoofd. Om misverstanden te voorkomen hoor ik liever uit eerste hand wat de processen zijn. Als ik moet afwachten en aan derden moet vragen, heb ik maar een deel van mijn antwoorden en vaak worden er dan aannames gedaan die uiteindelijk helemaal niet waar zijn. Inmiddels weet ik redelijk hoe het proces gaat verlopen m.b.t. het examen. 

Maar, even terug naar de regels die de gemeente wil doorvoeren op de verhuizende zaterdag markt hier. Zolang er geen duidelijkheid is en ik geen pasje heb, laat ik de markt op zaterdag sinds het begin van zomer schieten. Het examen, heb ik het afgelopen jaar vier keer aangevraagd. Steeds weer wordt een datum voor een examen verschoven. Zo gaat dat hier, ik leg me er bij neer.

En ondertussen genieten!

De tijd verstrijkt. Regelmatig loop ik het overheidsgebouw in om te informeren over een examendag. In de hele maand augustus is er overigens niemand daar, alles ligt stil. Vakantie. Afgelopen week was ik er weer even en het lijkt erop dat ze serieus een datum gaan prikken. Er zijn ook regels veranderd en toegevoegd, die worden nog gecheckt en dan gaat het echt van start, zeggen ze. Ik wacht even met juichen totdat ik ook echt een datum door krijg.

Ondertussen geniet ik lekker van de tuin die steeds groener wordt.....